شفقت به خود چیست؟ راهی به سوی زندگی بهتر

شفقت به خود یعنی چه؟

شفقت از ریشه های لاتین com (با) و pati (رنج بردن) یا «رنج بردن با» تشکیل شده است. وقتی از شفقت اصیل صحبت می‌کنیم، در تحمل رنج با فرد همراه می‌شویم. مشفق بودن به این معنی است که بتوانیم تشخیص بدهیم کسی در حال درد کشیدن است. ترس یا مقاومت خود را نسبت به آن کنار بگذاریم و احساس عشق و مهربانی طبیعی را نسبت به فرد رنج‌دیده روا داریم. شفقت داشتن به معنی ترک ِکامل ِتمایل برای مقاومت در برابر ناراحتی هیجانی است. این تجربه شامل پذیرش کامل این فرد، این درد و واکنش‌های ما نسبت به این درد است.

شفقت خود به طور ساده یعنی اینکه همان‌گونه که با دیگران مهربان هستیم، با خود هم مهربان باشیم. شفقت خود یک تغییر کوچک در مسیر توجه ماست که باعث به وجود آمدن ِتغییرات بزرگی در زندگی ما می‌شود، هم در هنگامی که در حال تجربه‌ی درد شدید هستیم و هم وقتی که با مشقت‌های زندگی روزمره دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. همه ما از غریزه شفقت خود برخوردار هستیم که ممکن است آن را فراموش یا سرکوب کرده باشیم. این غریزه، حتی از غریزه مقاومت در برابر رنج نیز قوی‌تر است. خوشبختانه شفقت خود چیزی است که همه می‌توانند آن را پرورش دهند.

وقتی با رنج‌هایمان روبه‌رو می‌شویم، اگر:

1. خود را سرزنش می‌کنیم
2. خود را از چشم همه پنهان می‌کنیم
3. مرتب به این فکر می‌کنیم که چگونه می‌توانستیم جلوی اشتباهمان را بگیریم

ممکن است به نظر برسد شفقت خود برای ما مفهومی غیر قابل دستیابی است. اما چرا باید گرمی و عطوفتی را که به هنگام رنجش دیگران به آن‌ها ابراز می‌کنیم را از خودمان دریغ کنیم؟

مؤلفه‌ها‌ی شفقت‌به‌خود

مهربانی به خود: رفتار مهربانانه و غیر قضاوتی نسبت به خود.

احساس مشترک انسانی: درک این که همه انسان‌ها در زندگی خود دچار مشکلات و ناکامی‌ها می‌شوند.

آگاهی ذهنی: داشتن دیدی روشن و بی‌تفاوت نسبت به افکار و احساسات خود، بدون افتادن به دام افراط یا تفریط.

اهمیت شفقت به خود

شفقت به خود می‌تواند تاثیرات مثبتی بر سلامت روانی و عاطفی افراد داشته باشد. افرادی که به خود شفقت می‌ورزند، معمولاً در مواجهه با مشکلات و ناکامی‌ها کمتر احساس استرس و اضطراب می‌کنند و از عزت نفس بالاتری برخوردارند.

چرا شفقت به خود اهمیت دارد؟

تاثیر بر سلامت روانی

شفقت به خود می‌تواند به کاهش اضطراب، افسردگی و استرس کمک کند. افرادی که به خود شفقت می‌ورزند، در مواجهه با مشکلات زندگی آرامش بیشتری دارند و بهتر می‌توانند با چالش‌ها مقابله کنند.

تاثیر بر روابط زناشویی

شفقت به خود می‌تواند به بهبود روابط زناشویی نیز کمک کند. افرادی که به خود مهربان هستند، معمولاً مهربان‌تر و پذیرا‌تر نسبت به همسر خود رفتار می‌کنند و این می‌تواند به تقویت ارتباطات عاطفی و کاهش تعارضات منجر شود.

فواید شفقت به خود

وقتی از شفقت خود حرف می‌زنیم، آدم‌ها معمولا می‌گویند: «من با این کار و کشیدن گوش خودم، در واقع به خودم درس‌های زندگی‌ام را یاد می‌دهم. من با این کار، به خودم می‌فهمانم که اشتباه کرده و باید تاوانش را بدهد و پشت دستش را داغ کند تا دوباره آن را تکرار نکند.»

آیا واقعا همینطور است؟ آیا واقعا این رفتار، به ما کمک می‌کند که اشتباه‌مان را تکرار نکنیم؟ آیا متوجه هزینه‌ای که می‌دهیم هم هستیم؟ خودسرزنشگری و خودتخریبی عزت‌نفس‌مان را خرد و حالمان را بدتر می‌کند.

شفقت خود (یا همان مهربان بودن با خود) فقط فایده‌های روانی ندارد. پژوهش‌های مختلفی انجام شده و نشان داده که شفقت خود، اضطراب را کاهش داده، سطح سلول‌های T خون را در بیماران مبتلا به HIV بالا برده و در نتیجه روی سیستم ایمنی بدن‌شان اثر گذاشته. شفقت خود یک چیز فطری در تمام آدم‌هاست. وقتی دست‌مان می‌بُرد، اولین کاری که می‌کنیم این است که به زخم توجه می‌کنیم و آن را مرهم می‌گذاریم.

راه‌های تقویت شفقت به خود

تمرینات مهربانی به خود

یکی از راه‌های تقویت شفقت به خود، انجام تمرینات مهربانی به خود است. این تمرینات شامل نوشتن نامه‌ای به خود با لحنی مهربان و حمایت‌گرانه، یادآوری لحظات موفقیت و تلاش برای پذیرش خود به همان شکلی که هستید، می‌باشد.

مدیتیشن و تمرینات ذهن‌آگاهی

مدیتیشن و تمرینات ذهن‌آگاهی می‌تواند به تقویت آگاهی ذهنی و کاهش افکار منفی کمک کند. این تمرینات به شما کمک می‌کند تا با دیدی روشن و بدون قضاوت به افکار و احساسات خود نگاه کنید و به خود مهربان‌تر باشید.

پذیرش ناکامی‌ها و اشتباهات

پذیرش ناکامی‌ها و اشتباهات به عنوان بخشی از تجربه انسانی می‌تواند به تقویت شفقت به خود کمک کند. سعی کنید به جای سرزنش خود، با دیدی مهربانانه به اشتباهات و ناکامی‌های خود نگاه کنید و از آن‌ها به عنوان فرصتی برای رشد و یادگیری استفاده کنید.

چگونه شفقت به خود را در زندگی روزمره پیاده کنیم؟

رفتارهای مهربانانه نسبت به خود

سعی کنید در زندگی روزمره با خود مهربانانه رفتار کنید. به خود استراحت دهید، به نیازهای جسمی و روحی خود توجه کنید و خود را برای انجام کارها تشویق کنید.

خودگویی مثبت

خودگویی مثبت و حمایت‌گرانه می‌تواند به تقویت شفقت به خود کمک کند. به جای انتقاد از خود، سعی کنید با خود به لحنی مهربان و حمایت‌گرانه صحبت کنید و خود را تشویق کنید.

درخواست کمک

در صورت نیاز، از دیگران کمک بگیرید. درخواست کمک و حمایت از دیگران نشانه‌ای از ضعف نیست بلکه نشانه‌ای از قدرت و شناخت نیازهای خود است. مشاوره رایگان تلفنی با مشاورین همراه زندگی بهتر می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند.

تماس با ما

برای دریافت مشاوره تلفنی رایگان  با منور پیشانی یزدی مشاور جوانان و ازدواج و کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید با شماره تلفن 02175189000 و کد 2100 تماس بگیرید یا به

 وبسایت ما مراجعه کنید. ما در مشاورین همراه زندگی بهتر آماده‌ایم تا به شما در مسائل و چالش‌های روانشناختی کمک کنیم و بهبود کیفیت زندگی شما را تضمین کنیم.