خودکشی از آسیبهای مهم فردی و اجتماعی است که به طور متوسط در میان معتادان و بیماران روانی بیشتر است. فردی که می خواهد خود را بکشد بر این باور است که در زندگی به اهداف و امیال خود نرسیده است و زندگی مفهوم خود را از دست داده است و مرگ بهتر از آن قلمداد می شود.
امیل دورکیم در اثر معروف خود بنام"خودکشی "آن را واقعه ای اجتماعی به شمار آورده و اینطور تعریف میکند:"خودکشی عبارت است از هر نوع مرگی که نتیجه ی مستقیم یا غیرمستقیم کردار منفی یا مثبت خود قرباني است که می بایست چنان نتیجه ای به بار آورد. "
سه شکل مطرح شده درباره ی خودکشی شامل:
- خودکشی به اتمام رسیده
- اقدام به خودکشی
- فکر يا تمایل به خودکشی
سازمان بهداشت جهانی آماری را منتشر کرده است که نشان میدهد سالانه حدود ۴۰۰ هزار نفر به خاطر خودکشی جان خود را از دست میدهند. آمار مرگ و میر در مردها سه برابر بیشتر از زن هاست ولی زن ها چهار برابر بیشتر از مردها اقدام به خودکشی می کنند.
فردی که خودکشی می کند از نتیجه ی عمل خودش آگاهی دارد و این مهمترین مسئله در تشریح خودکشی است. معمولا افرادی که اقدام به خودکشی می کنند دارای برخی خصوصیات رفتاری مشترک هستند که منجر به خودکشی می شود.
عوامل موثر بر شیوع خودکشی:
جنسیت؛ در تمام سنین مردها سه برابر بیشتر از زن ها خودکشی موفق داشته اند.
سن ؛ خودکشی و بیشتر از آن ژست و فکر خودکشی در نوجوانان افسرده بیشتر دیده میشود.
مذهب؛ بین مسلمانان به خصوص طبقات مذهبی که ايمان بیشتری دارند تصور می شود که خودکشی کمتر باشد.
وضعیت تاهل؛ خودکشی میان افراد مجرد دو برابر بیشتر از افراد متاهل است و برای افراد مطلقه و بيوه ۴ تا ۱۰ برابر بیشتر از کسانی است که با همسر خود زندگی میکنند.
چرا به خودکشی فکر می کنیم؟
فکر خودکشی امری شایع است و بسیاری از افراد تحت فشار و استرس یا افسردگی دچار این افکار می شوند. فکر به خودکشی در اغلب موارد گذرا و قابل درمان است، اما در بعضی موارد فرد را در معرض خطر اقدام به خودکشی یا کامل کردن آن قرار می دهد.
علایم و نشانههای فکر به خودکشی:
فرد احساس درماندگی و گرفتار بودن دارد.
دچار درد عاطفی غیرقابل تحمل است.
نوسانات خلقی شدید یا غم دارد.
پریشانی یا اضطراب شدید دارد.
مواد مخدر یا الکل بیشتر از حد معمول مصرف می کند.
انزوای بیش از حد دارد.
علل فکر به خودکشی:
ممکن است فکر به خودکشی زمانی اتفاق بیفتد که فرد احساس کند دیگر نمی تواند با شرایط آزاردهنده کنار بیاید، شرایطی مانند مشکلات مالی، مرگ عزیزان، خراب شدن رابطه عاطفی، جدایی و از دست دادن شغل...
عوامل موثر پرخطر روی احتمال فکر به خودکشی:
سابقه خانوادگی بیماری روانی، سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر یا الکل، احساس درماندگی، همجنسگرا بودن و حمایت نشدن از طرف خانواده، درگیر شدن با قانون و....
بیماری های مرتبط با خطر فکر به خودکشی:
اختلال دو قطبی، اختلال شخصیت مرزی، اختلال افسردگی مزمن
اختلال اضطراب اجتماعی و...
چگونه به فردی که به خودکشی فکر می کند، کمک کنیم
سازمان بهداشت روانی پیشنهاد می کند ؛ که در کنار فرد بمانيم و با برداشتن ابزار خودکشی مانند قرص و چاقو او را ایمن نگه داریم. به حرف هایش گوش کنیم و کنارش باشیم. او را به تماس گرفتن با مراکز کمک رسانی تشویق کنیم و بعد از پشت سر گذاشتن بحران حواسمان به فرد باشد.
چگونه خطر فکر به خودکشی و اقدام به آن را کاهش دهیم؟
دریافت حمایت خانوادگی، پرهیز از مصرف مواد مخدر یا الکل، دوری از انزوا و برقراری ارتباط با دنیای بیرون، ورزش، رژیم غذایی متعادل و سالم، داشتن خواب منظم و...
و در انتها باید یادآور شوم که مسئله خودکشی آنقدر مهم است که حتی در روزشمار تاریخی جهانی برای آن یک روز را به عنوان رویدادی مهم مشخص کردند"روز جهانی پیشگیری از خودکشی یعنی ۱۰ سپتامبر برابر با ۱۹ شهریور " پس بیاییم این مسئله مهم را جدی بگیریم و برای کمرنگ شدن آن در جامعه تلاش کنیم.
سوالات متداول دربارهی خودکشی و فکر به آن
عوامل موثر بر شیوع خودکشی چيست؟ جنس ، سن ،، وضعیت تاهل و .....
علایم و نشانههای فکر به خودکشی چیست؟ احساس درماندگی، پریشانی و اضطراب شدید، صحبت درباره ی خودکشی یا مردن و..
چگونه خطرفکر به خودکشی را کاهش دهیم؟ حمایت خانوادگی، دوری از انزوا، ورزش،استفاده از روشهای درمانی و ....
2
